Wprowadzenie
Zrównoważony rozwój jest w centrum uwagi branży budowlanej. W kontekście nowych wymagań Rozporządzenia o Wyrobach Budowlanych (CPR), kluczowe znaczenie ma zrozumienie Environmental Product Declarations (EPD) i Systemu 3+ OCENY I WERYFIKACJI STAŁOŚCI WŁAŚCIWOŚCI UŻYTKOWYCH (AVCP) . Wielu producentów zadaje sobie pytanie, czy opracowywać EPD teraz, czy czekać na darmowe oprogramowanie do obliczeń wpływu środowiskowego. W tym artykule przyjrzymy się, jak podjąć tę decyzję.
Czym jest EPD?
Environmental Product Declaration (EPD) to dokument, który przedstawia wpływ produktu na środowisko w całym jego cyklu życia. EPD są standaryzowane zgodnie z normą ISO 14025 oraz EN 15804 w Europie. Deklaracje te umożliwiają porównanie produktów pod kątem ich zrównoważenia i są kluczowe w kontekście certyfikacji budynków zielonych, takich jak BREEAM czy LEED.
Korzyści z posiadania EPD:
- Przejrzystość i Wiarygodność: EPD dostarcza szczegółowych informacji o wpływie produktu na środowisko, co buduje zaufanie klientów.
- Konkurencyjność: Firmy posiadające EPD mogą łatwiej wejść na rynki, gdzie zrównoważenie jest kluczowym wymogiem.
- Zgodność z Regulacjami: EPD są często wymagane przez przepisy dotyczące zrównoważonego budownictwa w różnych krajach.
System Oceny 3+
System Oceny i Weryfikacji Stałości Właściwości Użytkowych 3+ jest nowym podejściem w ocenie zrównoważenia środowiskowego produktów budowlanych. W ramach tego systemu producent przeprowadza ocenę właściwości użytkowych, która następnie jest weryfikowana przez jednostkę notyfikowaną. W porównaniu do wcześniejszych systemów AVCP system 3+ wprowadza dodatkowy poziom kontroli w zakresie oceny zrównoważenia środowiskowego, co oznacza:
- Zbieranie Danych: Producent musi zebrać dane wejściowe do modelowania wpływu środowiskowego.
- Modelowanie i Walidacja: Dane te muszą być następnie zwalidowane przez jednostkę notyfikowaną
Co To Oznacza dla Producentów?
System 3+ wymaga nie tylko przeprowadzenia dokładnej analizy środowiskowej, ale także jej niezależnej walidacji. Producent musi być gotowy do zainwestowania w systemy gromadzenia i analizowania danych, co może wiązać się z dodatkowymi kosztami i czasem.
Trzy Stopniowy Poziom Wdrażania Wskaźników Środowiskowych w CPR
Zgodnie z nowym Rozporządzeniem o Wyrobach Budowlanych (CPR), wdrożenie wskaźników środowiskowych następuje w trzech etapach:
- Pierwszy Etap (2024-2026): Producenci będą musieli dostarczyć podstawowe informacje na temat wpływu środowiskowego swoich produktów. Ten etap obejmuje gromadzenie danych dotyczących emisji CO2 i zużycia energii w cyklu życia produktu.
- Drugi Etap (2026-2028): W tym okresie producenci będą zobowiązani do przedstawienia bardziej szczegółowych danych, w tym dotyczących wpływu na różne aspekty środowiskowe, takie jak zużycie wody, odpady i zanieczyszczenie powietrza.
- Trzeci Etap (od 2028): Pełna integracja wskaźników środowiskowych w całym cyklu życia produktu, co oznacza, że każdy aspekt produkcji i użycia będzie oceniany pod kątem jego zrównoważenia. Ten etap wymaga pełnego wdrożenia i raportowania wszystkich danych środowiskowych zgodnie z zharmonizowanymi specyfikacjami technicznymi CPR.
Kluczowe różnice między EPD a System 3+ zgodnie z CPR
| Kryterium | EPD | CPR System 3+ |
|---|
| Cel | Ocena pełnego cyklu życia produktu LCA zgodnie z daną kategorią wyrobu | Ocena zgodności wyrobu z zasadniczymi wymaganiami CPR |
| Zakres | Każdy wyrób z dostępnymi metodami LCA i zgodnie z wymaganiami danego operatora programu EPD | Wyroby budowlane o znaczącym wpływie na środowisko i bezpieczeństwo użytkowania zgodnie z CPR |
| Główne elementy | Emisje, zużycie zasobów, efektywność energetyczna | Bezpieczeństwo, trwałość, wpływ na środowisko |
| Obowiązkowość | Dobrowolne, ale coraz częściej wymagane | Obowiązkowe dla wszystkich wyrobów budowlanych nieobjętych systemem 4 |
| Weryfikacja przez stronę trzecią | Dobrowolna gdy EPD poznaczone dla firm a obowiązkowa dla konsumentów | Zawsze obowiązkowa |
| Zatwierdzenia wartości wejściowych | Zatwierdzona przez weryfikatora na podstawie dostarczonych danych | Zatwierdzona przez inspektora na podstawie inspekcji zakładu |
Zielone Zamówienia Publiczne
Zielone Zamówienia Publiczne (GPP) to podejście do zamówień, które uwzględnia kryteria ekologiczne podczas przetargów publicznych. Oznacza to, że przy wyborze dostawców i produktów uwzględnia się ich wpływ na środowisko. W kontekście EPD zielone zamówienia mogą wymagać dodatkowych kryteriów związanych z oceną środowiskową wyrobu, takich jak:
- Efektywność energetyczna
- Redukcja emisji CO2
- Możliwość recyklingu materiałów
W praktyce oznacza to, że firmy posiadające EPD mają większe szanse na uzyskanie kontraktów publicznych, zwłaszcza w krajach, które aktywnie promują zrównoważony rozwój poprzez zamówienia publiczne.
Decyzja: Opracowywać EPD Teraz, czy Czekać?
Plusy i Minusy Opracowywania EPD Teraz:
Zalety:
- Szybsze wejście na rynek: Wczesne posiadanie EPD może dać przewagę konkurencyjną.
- Zgodność z Przyszłymi Regulacjami: Przygotowanie się na zmiany, związane z wejście nowych wymagań CPR
- Większe możliwości przy zdobyciu zamówień związanych z zielonymi zamówieniami publicznymi, dla których kryteria środowiskowe stawiane usługom lub produktom mogą być wyższe.
- Budowanie Marki: Pozycjonowanie firmy jako lidera w zrównoważonym budownictwie.
Wady:
- Koszty: Koszt opracowania EPD może być znaczny, szczególnie dla małych i średnich przedsiębiorstw.
- Czasochłonność: Proces opracowywania EPD może być czasochłonny.
Plusy i Minusy Czekania na pełne wejście nowego rozporządzenia CPR
Zalety:
- Oszczędność Kosztów: Darmowe narzędzia, które obiecuje UE mogą zredukować koszty związane z analizą wpływu środowiskowego.
- Dostępność Nowych Technologii: Oprogramowanie może oferować nowoczesne narzędzia i algorytmy, które mogą nie być jeszcze dostępne na rynku.
Wady:
- Ryzyko Opóźnień: Czekanie może spowodować, że firma zostanie w tyle w stosunku do konkurencji, która już działa proaktywnie.
- Niepewność: Darmowe oprogramowanie może nie spełniać wszystkich wymagań lub być opóźnione w wydaniu.
Podsumowanie i Rekomendacje
Dla producentów wyrobów budowlanych decyzja o opracowywaniu EPD powinna być strategiczna. Warto rozważyć, czy firma chce być pionierem zrównoważonego rozwoju, czy też czekać na rozwój technologii, które mogą ułatwić spełnienie wymagań regulacyjnych.