21 listopada 2024 roku Sejm przyjął nowelizację ustawy o rachunkowości, która wprowadza obowiązek raportowania ESG (Environmental, Social, and Governance) w Polsce i wdraża dyrektywę w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD). Nowe regulacje zobowiązują przedsiębiorstwa (notowane na giełdzie) do raportowania informacji dotyczących wpływu ich działalności na kwestie środowiskowe, społeczne i ładu korporacyjnego.
Fundamenty prawne i harmonogram wdrożenia
Nowelizacja ustawy wprowadza systematyczne rozszerzanie obowiązków raportowania ESG, rozpoczynając od największych podmiotów, aż po mniejsze jednostki. Harmonogram wdrożenia został precyzyjnie rozplanowany, aby umożliwić firmom odpowiednie przygotowanie się do nowych wymogów.
Etapy wdrożenia
Pierwszy etap rozpocznie się w 2025 roku, obejmując raporty za rok 2024, kiedy to największe jednostki zainteresowania publicznego będą zobowiązane do składania pierwszych raportów. W kolejnym roku obowiązek zostanie rozszerzony na wszystkie duże podmioty spełniające określone kryteria finansowe i organizacyjne.
Kryteria kwalifikacyjne dla przedsiębiorstw
Parametry wielkościowe
Przedsiębiorstwo musi spełnić co najmniej dwa z trzech następujących warunków:
| Kryterium | Próg |
|---|
| Przychody netto | > 50 mln EUR |
| Suma aktywów | > 25 mln EUR |
| Liczba pracowników | > 250 osób |
Zakres i metodologia raportowania
Kompleksowe raporty ESG powinny zawierać szczegółową analizę trzech kluczowych obszarów:Environmental (Środowisko)
- Ślad węglowy organizacji
- Zużycie zasobów naturalnych
- Strategie redukcji wpływu na środowisko
Social (Społeczna odpowiedzialność)
- Polityka pracownicza
- Bezpieczeństwo i higiena pracy
- Zaangażowanie społeczne
Governance (Ład korporacyjny)
- Struktura zarządzania
- Polityka antykorupcyjna
- Transparentność działań
System weryfikacji i kontroli
Wprowadzony zostaje rygorystyczny system weryfikacji raportów, obejmujący:
- Atestację przez niezależnych audytorów
- Kontrolę zgodności z wymogami regulacyjnymi
- Monitoring jakości raportowanych danych
Implikacje dla biznesu
Korzyści strategiczne
- Zwiększona transparentność działań
- Lepsze zarządzanie ryzykiem
- Wzmocnienie reputacji marki
Wyzwania implementacyjne
- Konieczność rozwoju kompetencji w zakresie ESG
- Dostosowanie systemów raportowania
- Inwestycje w narzędzia analityczne
Rekomendowane działania
- Przeprowadzenie audytu obecnych praktyk raportowania
- Identyfikacja luk kompetencyjnych
- Opracowanie strategii dostosowawczej
- Implementacja systemów zbierania danych
- Szkolenie personelu
Konsekwencje nieprzestrzegania przepisów
Ustawodawca przewidział surowe sankcje za niedostosowanie się do nowych wymogów:
- Kary finansowe o znacznej wysokości
- Sankcje administracyjne
- Możliwość ograniczenia wolności do lat dwóch
Perspektywy rozwoju
Nowe regulacje stanowią część szerszego trendu w kierunku zrównoważonego rozwoju i odpowiedzialnego biznesu. Szacuje się, że zmiany wpłyną na ponad 3500 polskich przedsiębiorstw, fundamentalnie zmieniając krajobraz raportowania korporacyjnego.
Podsumowanie
Nowelizacja ustawy o rachunkowości w zakresie raportowania ESG stanowi przełomowy moment dla polskiego biznesu. Przedsiębiorstwa muszą rozpocząć przygotowania do spełnienia nowych wymogów, traktując je nie tylko jako obowiązek regulacyjny, ale także jako szansę na wzmocnienie swojej pozycji rynkowej i budowanie długoterminowej wartości.
Kolejne kroki legislacyjne
Ustawa została przekazana do Senatu, który może ją przyjąć bez zmian lub wprowadzić poprawki. Po ewentualnym rozpatrzeniu poprawek przez Sejm, dokument trafi do podpisu Prezydenta RP. Polska dołączy tym samym do grona 10 krajów UE, które już wdrożyły dyrektywę CSRD, w tym Danii, Francji, Finlandii, Szwecji, Włoch, Rumunii i Słowacji