Wprowadzenie
Deklaracje środowiskowe produktu (EPD) stają się coraz ważniejszym narzędziem dla producentów okien w dobie rosnącej świadomości ekologicznej i zaostrzających się przepisów dotyczących zrównoważonego budownictwa. W obliczu nadchodzących zmian w rozporządzeniu CPR (Construction Products Regulation), posiadanie EPD dla okien nie jest już tylko opcją, ale koniecznością dla tych, którzy chcą pozostać konkurencyjni na rynku.
EN 15804 i EN 17213: Standardy EPD na okna
Deklaracje środowiskowe produktu (EPD) odgrywają coraz większą rolę w branży okiennej, dostarczając wiarygodnych informacji o wpływie produktów na środowisko. Aby zapewnić spójność i porównywalność EPD, kluczowe znaczenie mają uznane standardy, takie jak EN 15804 i EN 17213.
EN 15804 to europejska norma, która ustanawia podstawowe zasady i wymagania dotyczące przygotowania EPD dla produktów budowlanych. Standard ten definiuje metodologię oceny cyklu życia (LCA) oraz format prezentacji danych środowiskowych. EN 15804 zapewnia, że EPD są opracowywane w sposób ujednolicony i przejrzysty, co ułatwia ich porównywanie i interpretację.
Z kolei EN 17213 to standard dedykowany specyficznie dla okien i drzwi zewnętrznych. Norma ta uzupełnia EN 15804, dostarczając dodatkowych wytycznych i wymagań, które uwzględniają specyfikę produktów stolarki otworowej. EN 17213 precyzuje m.in. granice systemu, parametry techniczne oraz wskaźniki środowiskowe istotne dla oceny cyklu życia okien.
Stosowanie standardów EN 15804 i EN 17213 niesie ze sobą wiele korzyści dla producentów okien:
- Wiarygodność i zaufanie: EPD opracowane zgodnie z uznanymi standardami zyskują na wiarygodności wśród klientów, inwestorów i innych interesariuszy.
- Porównywalność produktów: Ujednolicona metodologia LCA i format prezentacji danych umożliwiają porównywanie wpływu środowiskowego różnych okien na rynku.
- Zgodność z przepisami: Spełnienie wymagań EN 15804 i EN 17213 pomaga producentom dostosować się do zaostrzających się regulacji, takich jak CPR (Construction Products Regulation).
- Optymalizacja procesów: Stosowanie standardów EPD często prowadzi do identyfikacji obszarów, w których można zoptymalizować procesy produkcyjne i zmniejszyć wpływ na środowisko.
- Przewaga konkurencyjna: Posiadanie EPD zgodnych z EN 15804 i EN 17213 może być istotnym atutem w przetargach i projektach, gdzie kwestie zrównoważonych środowiskowo wyrobów są kluczowym kryterium wyboru.
Podsumowując, stosowanie standardów EN 15804 i EN 17213 jest kluczowe dla producentów okien, którzy chcą tworzyć wiarygodne i porównywalne EPD. Inwestycja w dostosowanie się do tych norm może przynieść wymierne korzyści, zarówno w kontekście optymalizacji procesów, jak i budowania silnej pozycji na rynku zdominowanym przez trend zrównoważonego budownictwa..
Zasady opracowywania EPD dla okien
Proces opracowywania EPD opiera się na analizie cyklu życia (LCA), która ocenia wpływ produktu na środowisko na każdym etapie jego życia. Dokumentacja EPD powinna być kompletna i szczegółowa, zawierając informacje o materiałach, emisjach, zużyciu energii, wodzie oraz innych kluczowych wskaźnikach środowiskowych.
Oto kilka kluczowych zasad, o których warto pamiętać przy opracowywaniu EPD dla okien:
- Zgodność z normami: EPD powinna być przygotowana zgodnie z wymaganiami normy EN 15804 (zasady ogólne) oraz EN 17213 (wytyczne specyficzne dla okien). Przestrzeganie tych standardów zapewnia spójność, wiarygodność i porównywalność deklaracji.
- Dokładność danych: Dane wykorzystywane w analizie LCA powinny być dokładne, aktualne i reprezentatywne dla danego produktu. Ważne jest, aby zbierać informacje z wiarygodnych źródeł i jasno dokumentować wszelkie założenia lub ograniczenia.
- Przejrzystość: EPD powinna prezentować informacje w sposób przejrzysty i zrozumiały dla odbiorców. Należy jasno określić granice systemu, źródła danych i zastosowane metody obliczeniowe.
- Weryfikacja: Wiarygodność EPD znacząco wzrasta, jeśli jest ona zweryfikowana przez niezależną stronę trzecią (np. akredytowaną jednostkę certyfikującą). Proces weryfikacji pomaga zapewnić, że deklaracja spełnia wymagania standardów i zawiera rzetelne informacje.
- Kompleksowość: EPD dla okien powinna uwzględniać wszystkie istotne etapy cyklu życia, od pozyskania surowców, przez produkcję, użytkowanie, aż po końcowe zagospodarowanie odpadów. Ważne jest, aby nie pomijać żadnych znaczących aspektów środowiskowych.
- Komunikacja: EPD powinna być łatwo dostępna dla zainteresowanych stron, np. poprzez publikację na stronie internetowej producenta lub w ogólnodostępnych bazach danych. Warto również zapewnić dodatkowe materiały informacyjne, które pomogą klientom zrozumieć i wykorzystać dane z EPD.
- Aktualizacja: EPD nie jest dokumentem statycznym – powinna być regularnie przeglądana i aktualizowana, aby odzwierciedlać ewentualne zmiany w produkcie, procesach produkcyjnych lub metodologii LCA. Częstotliwość aktualizacji może być określona w samej deklaracji.
Stosując się do tych zasad, producenci okien mogą opracować szczegółowe EPD, które będą cennym narzędziem komunikacji środowiskowej i podstawą do podejmowania świadomych decyzji przez klientów i innych interesariuszy.
Nowe wymagania CPR dla produkcji i oznakowania okien
Nowe wymagania CPR wprowadzają szereg zmian mających na celu poprawę jakości i transparentności produktów budowlanych. Wśród najważniejszych zmian znajduje się obowiązek uwzględnienia aspektów zrównoważonego rozwoju oraz śladu węglowego w deklaracjach właściwości użytkowych i zgodności. Te zmiany mają na celu wspieranie transformacji w kierunku bardziej zrównoważonego budownictwa.
Integracja EPD z nowymi wymaganiami CPR
Wymogi dotyczące zrównoważonego rozwoju, wprowadzone przez nowe regulacje CPR, podkreślają znaczenie EPD (Environmental Product Declarations). Deklaracje właściwości użytkowych i zgodności, zgodnie z załącznikiem V CPR, muszą teraz zawierać dane dotyczące zrównoważenia środowiskowego, wyrażone w odniesieniu do odpowiednich modułów cyklu życia produktu. Dzięki temu EPD stają się integralną częścią deklaracji właściwości użytkowych i zgodności, pomagając producentom spełniać nowe wymagania regulacyjne.
W ramach nowych wymagań CPR, deklaracje właściwości użytkowych i zgodności będą musiały zawierać konkretne wskaźniki środowiskowe ( zasadnicze charakterystyki środowiskowe) . W przypadku okien będą to:
- Skutki zmiany klimatu: Produkcja okien wiąże się z emisją gazów cieplarnianych na różnych etapach, od pozyskiwania surowców, przez procesy produkcyjne, transport, aż po utylizację. Wybór materiałów o niższym śladzie węglowym i optymalizacja procesów może zmniejszyć ten wpływ.
- Zubożenie warstwy ozonowej: Niektóre substancje używane w produkcji okien, np. rozpuszczalniki, mogą przyczyniać się do niszczenia warstwy ozonowej. Ważne jest, aby minimalizować ich użycie i szukać alternatyw.
- Zakwaszenie i eutrofizacja: Emisje związane z produkcją okien, takie jak tlenki siarki i azotu, mogą powodować zakwaszenie i eutrofizację wód i gleb. Optymalizacja procesów i oczyszczanie emisji może ograniczyć te efekty.
- Ozon fotochemiczny: Lotne związki organiczne (LZO) emitowane podczas produkcji okien mogą przyczyniać się do tworzenia ozonu troposferycznego. Redukcja emisji LZO jest kluczowa.
- Zużycie zasobów: Produkcja okien wymaga surowców, w tym minerałów, metali i paliw kopalnych. Efektywne wykorzystanie zasobów, recykling i wybór zrównoważonych materiałów może zmniejszyć presję na zasoby naturalne.
- Zużycie wody: Produkcja niektórych komponentów okien może wymagać dużej ilości wody. Efektywne zarządzanie wodą i recykling mogą zminimalizować to zużycie.
- Cząstki stałe i toksyczność: Procesy produkcyjne mogą powodować emisję cząstek stałych i substancji toksycznych, szkodliwych dla zdrowia ludzi i ekosystemów. Kontrola emisji i wybór nietoksycznych substancji są kluczowe.
- Użytkowanie gruntów: Pozyskiwanie surowców i budowa zakładów produkcyjnych mogą wpływać na użytkowanie gruntów. Zrównoważone praktyki w tym zakresie są istotne.
Producenci okien, stosując się do tych wskaźników, mogą znacząco przyczynić się do zrównoważonego rozwoju. Mogą projektować okna o lepszej efektywności energetycznej, wybierać materiały o niższym wpływie na środowisko, optymalizować procesy produkcyjne i oferować rozwiązania pod kątem recyklingu i obiegu zamkniętego. Przejrzysta komunikacja tych aspektów za pomocą EPD pozwoli klientom podejmować świadome decyzje, wspierające zrównoważone budownictwo
System oceny zgodności 3+ w kontekście oceny wskaźników środowiskowych
System oceny zgodności 3+ będzie jednym z systemów oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych wyrobów budowlanych. System 3+ ma na celu zapewnienie, że wyroby budowlane spełniają określone wymagania dotyczące zrównoważonego rozwoju oraz ochrony środowiska. W ramach tego systemu:
Producent przeprowadza następujące działania:
- Sporządza deklarację właściwości użytkowych i deklarację zgodności wyrobu budowlanego.
- Dokonuje obliczeń wpływu wyrobu na środowisko w całym cyklu jego życia, korzystając z programu i metodologii udostępnionej przez Komisję Europejską.
- Zapewnia cyfrowy dostęp do pełnych i aktualnych informacji o wyrobie w ustandaryzowanym formacie nadającym do odczytu maszynowego.
Notyfikowana jednostka przeprowadza następujące działania:
- Weryfikuje obliczenia wpływu wyrobu na środowisko dokonane przez producenta.
- Ocenia zgodność kluczowych części wyrobu (np. okuć, szyb) na wcześniejszym etapie, przed zamontowaniem ich w gotowym wyrobie.
- Zatwierdza proces zastosowany przez producenta w celu opracowania oceny wpływu na środowisko.
Producent będzie odpowiedzialny za zapewnienie zgodności wyrobu z deklarowanymi właściwościami użytkowymi oraz za spełnienie wymogów dotyczących zrównoważonego charakteru wyrobu. Notyfikowana jednostka będzie nadzorować proces oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych oraz oceny wpływu na środowisko.
Zielone zamówienia publiczne
Zielone zamówienia publiczne to specjalna kategoria zamówień, w których instytucje publiczne (np. urzędy, szkoły, szpitale) uwzględniają kryteria środowiskowe przy wyborze produktów, usług lub robót budowlanych. Głównym celem jest promowanie i wspieranie rozwiązań o mniejszym wpływie na środowisko.
W przypadku zielonych zamówień publicznych, oprócz typowych kryteriów takich jak cena i jakość, pod uwagę brane są dodatkowe aspekty ekologiczne, np.:
- Efektywność energetyczna
- Wykorzystanie materiałów przyjaznych środowisku
- Możliwość recyklingu i ponownego użycia
- Ograniczenie emisji szkodliwych substancji
- Certyfikaty i etykiety ekologiczne (w tym EPD)
Posiadanie Deklaracji Środowiskowej Produktu (EPD) może być istotnym atutem dla producentów okien startujących w zielonych przetargach publicznych. EPD dostarcza wiarygodnych i zweryfikowanych informacji o wpływie produktu na środowisko, co może być ważnym kryterium oceny ofert przez zamawiających.
Zielone zamówienia publiczne są coraz szerzej stosowane w krajach UE jako narzędzie wspierania zrównoważonego rozwoju i transformacji w kierunku gospodarki niskoemisyjnej. Dla producentów okien inwestycja w EPD i dostosowanie produktów do wymagań środowiskowych może otworzyć nowe możliwości biznesowe w tym segmencie rynku.
Czy warto przygotowywać EPD w kontekście nowych regulacji CPR?
W kontekście nadchodzących regulacji dotyczących środowiska, przygotowanie Deklaracji Środowiskowej Produktu (EPD) staje się jeszcze bardziej opłacalne dla producentów. Oto kilka kluczowych powodów, dla których warto rozważyć stworzenie EPD:
- Lepsze przygotowanie na przyszłe regulacje: Posiadanie EPD pozwoli Ci być na bieżąco z nowymi wymaganiami środowiskowymi i z wyprzedzeniem dostosować się do zmian przepisów.
- Wzrost konkurencyjności na rynku: EPD może pomóc Ci wyróżnić się wśród konkurencji, szczególnie gdy klienci coraz bardziej cenią produkty o udokumentowanym niskim wpływie na środowisko.
- Zwiększenie zaufania klientów i partnerów biznesowych: EPD zapewnia przejrzystość i wiarygodne informacje na temat Twojego produktu, co buduje zaufanie i lojalność klientów.
Dodatkowo, wraz z rosnącą dostępnością narzędzi i danych do obliczania wskaźników środowiskowych, przygotowanie dokładnych i zgodnych z normami EPD stanie się łatwiejsze dla producentów. To oznacza, że inwestycja w stworzenie EPD staje się coraz bardziej opłacalna w długiej perspektywie.
Podsumowując, przygotowanie EPD jest obecnie wysoce rekomendowane, aby lepiej przygotować się na nowe regulacje, zwiększyć konkurencyjność na rynku i budować zaufanie wśród klientów.
Podsumowanie
EPD dla okien, zgodne z normą EN 15804 z uwzględnieniem wymagań EN 17213 , są nieodzownym elementem nowoczesnego i zrównoważonego budownictwa. Integracja EPD z nowymi wymaganiami CPR podkreśla ich znaczenie w kontekście regulacyjnym i środowiskowym. Dla producentów okien, EPD stanowią nie tylko narzędzie zgodności z prawem, ale także ważny element budowania zaufania i transparentności wobec klientów. Nowe przepisy CPR, wymagające uwzględnienia aspektów zrównoważonego rozwoju, sprawiają, że EPD stają się jeszcze bardziej istotne w procesie produkcji i marketingu okien. Przygotowanie EPD w obliczu nadchodzących regulacji i dostępności nowych narzędzi do liczenia wskaźników środowiskowych będzie zatem krokiem, który warto podjąć dla długoterminowego sukcesu i zgodności z wymogami prawnymi.