Nowe rozporządzenie UE w walce z wylesianiem
Rozporządzenie UE w sprawie produktów niepowodujących wylesiania EU Deforestation Regulation (EUDR) to przełomowy akt prawny, który zmieni oblicze handlu międzynarodowego. Wchodzi w życie w 2024 roku i ma ogromne znaczenie dla firm działających na rynku europejskim. Oto 7 kluczowych faktów, które musisz znać o rozporządzeniu.
Cel : Ochrona lasów i klimatu
EUDR ma na celu ograniczenie globalnego wylesiania związanego z konsumpcją w UE. Rozporządzenie to ma przyczynić się do:
- Zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 32 mln ton rocznie
- Przeciwdziałania zmianom klimatu
Wylesianie jest jednym z głównych czynników przyczyniających się do zmian klimatycznych, odpowiadając za około 11% globalnych emisji gazów cieplarnianych. Rozporządzenie EUDR ma na celu zmniejszenie śladu ekologicznego UE i promowanie bardziej zrównoważonych praktyk w globalnych łańcuchach dostaw.
Produkty objęte rozporządzeniem
EUDR obejmuje 7 kluczowych towarów oraz produkty z nich pochodne:
- Bydło
- Kakao
- Kawa
- Olej palmowy
- Soja
- Drewno
- Kauczuk
To oznacza, że rozporządzenie wpłynie na szeroki zakres produktów codziennego użytku, od czekolady po meble. Szacuje się, że te siedem towarów odpowiada za ponad 60% globalnego wylesiania związanego z handlem międzynarodowym.
Główne wymagania nowych regulacji
Aby wprowadzić objęte rozporządzeniem produkty na rynek UE, firmy muszą spełnić trzy kluczowe warunki:
- Produkty muszą być „wolne od wylesiania” – nie mogą pochodzić z terenów wylesionych po 31 grudnia 2020 r.
- Produkcja musi być zgodna z przepisami kraju pochodzenia
- Konieczne jest oświadczenie o należytej staranności wskazujące na znikome ryzyko niezgodności
Te wymagania mają na celu zapewnienie, że produkty wprowadzane na rynek UE nie przyczyniają się do wylesiania lub degradacji lasów. Firmy będą musiały wykazać, że ich produkty spełniają te kryteria, co może wymagać znaczących zmian w ich łańcuchach dostaw.
Due diligence – kluczowy element zgodności
Due diligence (należyta staranność) jest fundamentalnym elementem EUDR. Proces ten obejmuje:
Gromadzenie informacji:
- Szczegółowy opis produktu
- Geolokalizacja obszarów produkcji
- Dowody zgodności z prawem kraju pochodzenia
Ocena ryzyka:
- Analiza ryzyka wylesiania
- Ocena zgodności z przepisami kraju produkcji
- Uwzględnienie klasyfikacji ryzyka kraju (niska, standardowa, wysoka)
Łagodzenie ryzyka:
- Wdrażanie procedur minimalizujących ryzyko
- W razie potrzeby – zmiana dostawców lub źródeł surowców
Oświadczenie o należytej staranności:
- Musi być złożone przed wprowadzeniem produktu na rynek UE
- Zawiera informacje określone w Załączniku II do EUDR
- Potwierdza przeprowadzenie należytej staranności i brak lub znikome ryzyko
Proces due diligence wymaga od firm dogłębnego zrozumienia ich łańcuchów dostaw i aktywnego zarządzania ryzykiem związanym z wylesianiem. Może to być szczególnie wymagające dla firm z rozbudowanymi, globalnymi sieciami dostawców.
Harmonogram wdrażania
Rozporządzenie wchodzi w życie stopniowo:
- 29 czerwca 2023 r. – oficjalne wejście w życie
- 30 grudnia 2024 r. – początek stosowania dla dużych firm
- 30 czerwca 2025 r. – początek stosowania dla małych i mikroprzedsiębiorstw
UWAGA: Biorąc pod uwagę opinie otrzymane od międzynarodowych partnerów na temat ich stanu przygotowań, Komisja proponuje także dać zainteresowanym stronom dodatkowy czas na przygotowanie. Jeśli propozycja zostanie zatwierdzona przez Parlament Europejski i Radę, prawo zacznie obowiązywać 30 grudnia 2025 r. dla dużych przedsiębiorstw oraz 30 czerwca 2026 r. dla mikro- i małych firm. Ponieważ wszystkie narzędzia do wdrażania są już technicznie gotowe, dodatkowe 12 miesięcy może służyć jako okres przejściowy, aby zapewnić prawidłowe i skuteczne wdrożenie.
Ten stopniowy harmonogram ma na celu danie firmom czasu na dostosowanie się do nowych wymagań. Jednakże, biorąc pod uwagę złożoność zmian, które mogą być konieczne, firmy powinny rozpocząć przygotowania jak najszybciej.
Konsekwencje nieprzestrzegania rozporządzenia
Firmy, które nie dostosują się do wymagań EUDR, mogą spotkać się z poważnymi sankcjami:
- Kary finansowe w wysokości co najmniej 4% rocznego obrotu w UE
- Konfiskata niezgodnych produktów
- Zakaz wprowadzania produktów na rynek UE
- Wykluczenie z zamówień publicznych
Te surowe kary mają na celu zapewnienie, że firmy traktują zgodność z EUDR poważnie. Nieprzestrzeganie rozporządzenia może mieć znaczące konsekwencje finansowe i reputacyjne dla firm.
Jak przygotować się do EUDR?
Oto kluczowe kroki, które firmy powinny podjąć:
- Przeanalizować, czy ich produkty podlegają rozporządzeniu
- Zmapować łańcuchy dostaw aż do poziomu produkcji
- Wdrożyć systemy należytej staranności i gromadzenia danych
- Współpracować z dostawcami w celu zapewnienia zgodności
- Przygotować się do składania oświadczeń o należytej staranności
Przygotowanie do EUDR może wymagać znaczących inwestycji w nowe systemy i procesy, ale jest kluczowe dla zapewnienia zgodności i uniknięcia potencjalnych kar.
Wpływ EUDR na biznes i konsumentów
EUDR to ambitne rozporządzenie, które będzie miało znaczący wpływ na globalny handel towarami rolnymi. Firmy muszą podjąć zdecydowane działania, aby dostosować się do nowych wymagań i zapewnić, że ich produkty nie przyczyniają się do wylesiania.Dla konsumentów EUDR oznacza większą pewność, że kupowane produkty nie przyczyniają się do niszczenia lasów. Może to jednak wpłynąć na ceny niektórych towarów, zwłaszcza w początkowej fazie wdrażania rozporządzenia. W dłuższej perspektywie, EUDR może przyczynić się do bardziej zrównoważonej konsumpcji i zwiększenia świadomości ekologicznej wśród konsumentów.
Szanse i wyzwania związane z EUDR
Wdrożenie EUDR stanowi wyzwanie dla wielu firm, ale jednocześnie stwarza szanse:
- Wyzwania:
- Konieczność dostosowania łańcuchów dostaw
- Zwiększone koszty compliance
- Potrzeba inwestycji w nowe systemy i technologie
- Złożoność procesu due diligence, szczególnie dla firm z rozbudowanymi łańcuchami dostaw
- Szanse:
- Budowanie bardziej zrównoważonych i przejrzystych łańcuchów dostaw
- Potencjalna przewaga konkurencyjna na rynku UE
- Stymulowanie innowacji w zakresie zrównoważonej produkcji
- Możliwość przyciągnięcia świadomych ekologicznie konsumentów
Podsumowanie
EUDR to przełomowe rozporządzenie, które ma szansę znacząco przyczynić się do ochrony światowych lasów. Firmy działające na rynku UE muszą się do niego przygotować, wdrażając skuteczne systemy due diligence i dostosowując swoje łańcuchy dostaw. Jednocześnie EUDR stwarza okazję do budowania bardziej zrównoważonego biznesu i zwiększenia transparentności w handlu międzynarodowym.Choć wdrożenie EUDR może być wyzwaniem, szczególnie dla mniejszych firm, w dłuższej perspektywie może przynieść korzyści zarówno dla biznesu, jak i dla środowiska.
Firmy, które skutecznie dostosują się do nowych wymagań, mogą zyskać przewagę konkurencyjną i wzmocnić swoją pozycję na rynku UE.Czy Twoja firma jest gotowa na EUDR?
Zacznij przygotowania już dziś, aby uniknąć problemów w przyszłości i wykorzystać nowe możliwości, jakie stwarza to rozporządzenie.