W dniu 18 grudnia 2024 r. w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej opublikowano Rozporządzenie nr 2024/3110, znane jako „nowy CPR” lub „CPR2”. To kluczowy dokument dla branży budowlanej, wprowadzający istotne zmiany w regulacjach dotyczących wyrobów budowlanych na terenie Unii Europejskiej.
Kluczowe informacje
- Data rozporządzenia: 27 listopada 2024 r.
- Data publikacji: 18 grudnia 2024 r.
- Wejście w życie: 7 stycznia 2025 r. (20 dni po publikacji)
Harmonogram wdrażania
Rozporządzenie przewiduje stopniowe wdrażanie przepisów:
- 7 stycznia 2025 r. – wejście w życie kluczowych artykułów i załączników
- 8 stycznia 2026 r. – pełne wejście w życie rozporządzenia
- 8 stycznia 2027 r. – wejście w życie art. 92
Główne zmiany od 7 stycznia 2025 r.
Od 7 stycznia 2025 roku wchodzą w życie kluczowe wymagania nowego rozporządzenia, mające na celu zharmonizowanie rynku i podniesienie standardów bezpieczeństwa oraz ochrony środowiska:
Zakres i cele rozporządzenia (Art. 1)
Rozporządzenie określa zharmonizowane przepisy dotyczące wprowadzania do obrotu i udostępniania wyrobów budowlanych na rynku unijnym. Główne cele obejmują:
- Ustanowienie zharmonizowanych zasad wyrażania właściwości użytkowych wyrobów budowlanych w zakresie środowiska i bezpieczeństwa, w tym oceny cyklu życia
- Określenie wymagań dotyczących wyrobów budowlanych w zakresie środowiska, funkcjonalności i bezpieczeństwa
- Przyczynienie się do skutecznego funkcjonowania rynku wewnętrznego
- Wsparcie realizacji celów zielonej i cyfrowej transformacji
Podstawowe definicje (Art. 3)
Rozporządzenie wprowadza precyzyjne definicje kluczowych pojęć, takich jak:
- „Wyrób budowlany” – uformowany lub bezkształtny element fizyczny wprowadzony do obrotu w celu trwałego wbudowania w obiekt budowlany
- „Właściwości użytkowe” – stopień, w jakim wyrób posiada określone skalowalne, zasadnicze charakterystyki
- „Zasadnicze charakterystyki” – cechy wyrobu odnoszące się do podstawowych wymagań dotyczących obiektów budowlanych
- „Wymaganie dotyczące wyrobu” – cecha określona w załączniku III, którą wyrób musi posiadać przed wprowadzeniem na rynek
Potrzeby regulacyjne państw członkowskich (Art. 4)
Artykuł ten reguluje sposób uwzględniania potrzeb regulacyjnych państw członkowskich przy ustalaniu aspektów technicznych niezbędnych do przygotowania wniosków o normalizację. Obejmuje to zasadnicze charakterystyki i wykaz z góry ustalonych zasadniczych charakterystyk środowiskowych.
Normy zharmonizowane (Art. 5 ust. 1-7)
Określa zasady dotyczące norm zharmonizowanych, które stanowią podstawę domniemania zgodności wyrobów budowlanych z przepisami. Artykuł zawiera informacje na temat sposobu, w jaki Komisja przygotowuje wnioski o normalizację i jakie elementy muszą być w nich uwzględnione.
Wymagania dotyczące wyrobów (Art. 7 ust. 1)
Upoważnia Komisję do przyjmowania aktów delegowanych w celu ustanowienia wymagań dotyczących wyrobów zgodnie z załącznikiem III. Wymagania te obejmują aspekty funkcjonalności, bezpieczeństwa i ochrony środowiska.
Informacje o wyrobie (Art. 9)
Reguluje kwestie związane z udostępnianiem informacji ogólnych o wyrobie, instrukcji użytkowania i informacji dotyczących bezpieczeństwa. Komisja jest uprawniona do zmiany załącznika IV, który określa treść tych informacji.
Systemy oceny i weryfikacji (Art. 10)
Określa systemy oceny i weryfikacji właściwości użytkowych wyrobów w odniesieniu do ich zasadniczych charakterystyk. Artykuł ten daje Komisji uprawnienia do określenia odpowiedniego systemu oceny i weryfikacji dla każdej rodziny wyrobów lub kategorii wyrobów.
Tłumaczenie deklaracji właściwości użytkowych (Art. 16 ust. 3)
Nakłada na producentów obowiązek zapewnienia tłumaczenia deklaracji właściwości użytkowych i zgodności, gdy wyrób jest udostępniany na rynku w innym państwie członkowskim.
Portal rozpatrywania skarg (Art. 63)
Wprowadza portal rozpatrywania skarg, czyli system umożliwiający osobom fizycznym lub prawnym zgłaszanie skarg w przypadku niezgodności z przepisami rozporządzenia.
Procedura komitetowa (Art. 90)
Opisuje procedurę komitetową, w której Komisję wspomaga Komitet ds. Wyrobów Budowlanych.
Kluczowe załączniki
Rozporządzenie wprowadza szereg istotnych załączników:
- Załącznik I: Podstawowe wymagania dotyczące obiektów budowlanych
- Załącznik II: Wykaz z góry ustalonych zasadniczych charakterystyk środowiskowych
- Załącznik III: Wymagania dotyczące wyrobów
- Załącznik IV: Treść ogólnych informacji o wyrobie, instrukcji użytkowania i informacji dotyczących bezpieczeństwa
- Załącznik VII: Wykaz rodzin wyrobów
- Załącznik IX: Systemy oceny i weryfikacji właściwości użytkowych wyrobów
- Załącznik X: Grupy zasadniczych charakterystyk horyzontalnych
Podsumowanie
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/3110 stanowi kompleksową reformę regulacji dotyczących wyrobów budowlanych w Unii Europejskiej. Wprowadza ono szereg istotnych zmian mających na celu harmonizację rynku, poprawę bezpieczeństwa i zrównoważoności wyrobów budowlanych oraz wspieranie cyfrowej transformacji sektora.Kluczowe aspekty rozporządzenia obejmują:
- Zharmonizowane zasady wyrażania właściwości użytkowych wyrobów
- Nowe wymagania dotyczące oceny cyklu życia i zrównoważenia środowiskowego
- Wprowadzenie cyfrowego paszportu produktu
- Wzmocnienie nadzoru rynku i procedur oceny zgodności
- Precyzyjne określenie obowiązków podmiotów gospodarczych
Wdrożenie tych przepisów będzie wymagało znacznych wysiłków ze strony producentów, importerów, dystrybutorów i innych podmiotów działających w sektorze budowlanym. Jednocześnie, rozporządzenie stwarza szanse na rozwój innowacyjnych, bezpiecznych i zrównoważonych wyrobów budowlanych, co może przyczynić się do zwiększenia konkurencyjności europejskiego przemysłu budowlanego na arenie międzynarodowej.
Stopniowe wdrażanie przepisów, z kluczowymi datami w latach 2025-2027, daje podmiotom gospodarczym czas na dostosowanie się do nowych wymagań. Niemniej jednak, firmy powinny już teraz rozpocząć przygotowania do nadchodzących zmian, aby zapewnić sobie płynne przejście do nowego systemu regulacji.
Rozporządzenie 2024/3110 stanowi ważny krok w kierunku bardziej zrównoważonego, bezpiecznego i zharmonizowanego rynku wyrobów budowlanych w Unii Europejskiej. Jego pełne wdrożenie będzie miało daleko idące konsekwencje dla całego sektora budowlanego, przyczyniając się do realizacji szerszych celów UE w zakresie zielonej i cyfrowej transformacji gospodarki.